De harpciter is een weinig voorkomend muziekinstrument in Congo. Zoals de naam citer indiceert, betreft het een chordofoon zonder of met een demonteerbare klankkast. De harpciter onderscheidt zich in het bijzonder door een rechtopstaande kam waarop meerdere snaren worden bevestigd die in een recht vlak liggen en loodrecht op de snaarhouder staan die soms licht gebogen is. De snaren kunnen op twee manieren met de kam verbonden zijn: ofwel is de kam geperforeerd en lopen de snaren door de voorziene gaatjes, ofwel is de kam voorzien van inkepingen waarin de snaren rusten.
De oudste afbeelding van een harpciter in het noorden van Congo, de Uele, werd gemaakt door A.Hutereau in 1911. De foto toont een Bambinga-muzikant die de bokongo-harpciter bespeelt. Hij legt hierbij het instrument op zijn schoot en tokkelt de snaren aan.
Zoals dit ook voor andere snaarinstrumenten het geval is, wordt de harpciter bespeeld om liederen te begeleiden op basis van een ostinato-melodie die voor de ontspanning worden uitgevoerd.
Dit instrumenttype is terug te vinden bij andere opnamen uit het audio archief die gemaakt werden bij de hierna vermelde Congolese volkeren, onder de volgende inlandse namen:
Bafili (Bali, Kumu), Bapili (Mbuti), Enanga (Nande), Enzenze (Nande), Esanzo (Mongo), Inanga (Lega, Rundi), Inanga (Kinubi) (Hutu), Kingwandikila (Bembe), Langangu (Mbunda), Lulanga (Shi), Lunzenze (Luba-Kasai), Mafili (Bafili) (Pygmées), Nanga (Banyoro), Nedongu (Mangbetu), Ngombi (Segwirunibia) (Zande), Ngyela (Luba), Nzenze (Bira), Nzenze (zeze) (Lega), Seki (Mombutu), Zeze (Tembo)
© KMMA